AI ĐƯA RA CON SỐ NÀY?
Bảng tin
Trong sự kiện Formosa Hà Tĩnh công khai nhận tội làm hủy diệt môi trường biển miền Trung hôm 30/06/2016 vừa rồi, điều làm tất cả mọi người dân Việt đánh dấu hỏi nhiều nhất là: cơ sở nào cho con số bồi thường 500 triệu đô la Mỹ? Nó từ đâu ra? Trong phạm vi bài này, tôi sẽ thử lý giải câu hỏi trên.
AI ĐƯA RA CON SỐ NÀY?
Thật ra tôi tin ông Hà chỉ nói bừa chơi vậy thôi chứ ông ta hiện không có một cơ sở nào, một dữ liệu nào đáng tin cậy để giải thích cho con số 500 triệu đô kia. Có ba lý do cơ bản làm tôi tin như vậy.
Một, chính con số tròn trĩnh tới mức không thể tin nổi, 500 triệu đô, đã nói lên điều đó. Nó tròn trĩnh, nó đẹp tới mức phi lý! Tác hại khủng khiếp do sự hủy diệt môi trường mà nhà máy thép Formosa Hà Tĩnh đã gây ra có độ phức tạp quá lớn, bao trùm vô số khía cạnh đời sống, từ sức khỏe tới kinh tế, tâm lý, luật pháp, chính trị, kỹ thuật...nên nó là một bài toán đa biến không bao giờ dẫn tới một đáp số tròn trĩnh 500 triệu như trong sách giáo khoa! Cá nhân tôi ước tính tổng thiệt hại vật chất và tinh thần phải là 690.69 triệu đô la Mỹ, ông Hà ạ!
Hai, nếu việc truy tìm ra nguyên nhân và thủ phạm gây ra hủy diệt môi trường đã là khó, thì việc đánh giá thiệt hại còn khó hơn gấp nhiều lần. Đó là vì tôi đã nói ở trên, nó có độ phức tạp quá lớn do liên quan tới vô số lĩnh vực. Cho nên, nếu mất gần 03 tháng để tìm ra thủ phạm hủy diệt môi trường, thì ước tính phải mất 69 tháng mới có thể đánh giá được tổng thiệt hại. Tuyệt đối không bao giờ có một đánh giá quy thành 500 triệu đô nhanh như chớp mà công chúng đang chứng kiến. Tôi nhận xét nhóm chịu trách nhiệm trong phi vụ đánh giá thiệt hại này rất giống "đội cực nhanh" trong tiểu thuyết "Mảnh đất lắm người nhiều ma".
Ba, bằng chứng rõ ràng nhất chính là cái "hội đồng đánh giá thiệt hại do Formosa gây ra" của chính quyền Hà Tĩnh. Theo bài báo "Hà Tĩnh lập hội đồng đánh giá thiệt hại do Formosa gây ra" (xin xem hình số 01) của vnexpress thì, cuối ngày 30/06/2016 chính quyền Hà Tĩnh mới lập ra hội đồng nêu trên, nghĩa là chỉ sau khi thủ phạm hủy diệt môi trường được công bố! Nghĩa là, hiện thời chính quyền Hà Tĩnh không hề có bất cứ một dữ liệu đáng tin cậy nào về tác hại do Formosa gây ra! Đúng! Hà Tĩnh, nơi đặt nhà máy thép Formosa, nơi chịu ảnh hưởng trực tiếp và nặng nề nhất mà chính quyền tỉnh này còn chưa có đánh giá thiệt hại, thì các cơ quan khác nhà nước khác lấy căn cứ đâu mà xổ ra con số 500 triệu đô? Cho nên, đó là lý do tại sao mà tôi kết luận ông Trần Hồng Hà bộ trưởng tài nguyên môi trường chỉ nói bừa chơi cho vui vậy thôi!
Từ ba lý do trên, tôi kết luận con số 500 triệu đô la Mỹ không phải do phía chính phủ Việt Nam đưa ra. Nghĩa là, nó do phía Formosa Hà Tĩnh đưa ra.
FORMOSA DỰA VÀO ĐÂU ĐỂ CHO RA CON SỐ 500 TRIỆU ĐÔ?
Khi thông tin về số tiền bồi thường 500 triệu đô được công bố, cũng giống như tất cả mọi người, câu hỏi lập tức sinh ra trong đầu tôi là: con số này ở đâu ra? Rồi tự nhiên tôi thấy con số này quen quen! Tôi tìm lại trong dữ liệu của mình, và...
Hồi đầu tháng 05/2016, tôi đi tìm số liệu để trả lời cho câu hỏi sau: "Nếu nhà máy thép Formosa Hà Tĩnh chạy hết công suất 7.5 triệu tấn thì mỗi năm nó phải chi bao nhiêu tiền để xử lý chất thải (rắn/lỏng/khí) theo đúng quy định?" Và sau đây là một ước tính do tôi làm.
Theo Steel Statistical Yearbook 2015 của World Steel Association thì sản lượng thép năm 2014 của Hoa Kỳ là 88.174 triệu tấn. Mặt khác, trong một nghiên cứu tên An International Comparison of Pollution Abatement Waste Management Costs được công bố ngày 06/03/2015 bởi MAPI Foundation (Manufacturers Alliance for Productivity and Innovation) thì ngành thép Hoa Kỳ năm 2014 chi tổng cộng 6.22 tỷ đô la Mỹ cho xử lý chất thải (rắn/lỏng/khí). (xin xem mẫu tài liệu ở hình số 02, Table 4, dòng Iron and Steel). Như vậy, trung bình chi phí xử lý chất thải cho sản xuất thép là 70.54 đô la Mỹ/tấn.
Tiếp theo, với công suất tối đa là 7.5 triệu tấn, và giả định nhà máy thép Formosa Hà Tĩnh tuân theo quy định xử lý chất thải nghiêm ngặt của US EPA (tôi kỳ vọng sắp tới bộ tài nguyên môi trường Việt Nam sẽ xây dựng riêng cho Formosa Hà Tĩnh quy định về xử lý chất thải theo đúng chuẩn US EPA), thì CHI PHÍ TỐI ĐA HÀNG NĂM ĐỂ XỬ LÝ CHẤT THẢI CỦA FORMOSA HÀ TĨNH LÀ 529 TRIỆU ĐÔ LA MỸ.
Đúng vậy! 529 triệu đô là Mỹ mỗi năm! So với con số 500 triệu đô mà Formosa Hà Tĩnh đề nghị bồi thường thì sai số chỉ là 5.8%. Và khi nó nâng công suất lên gấp đôi gấp ba như dự kiến thì chi phí tối đa là 1.058 tỷ hay 1.587 tỷ đô la Mỹ mỗi năm.
Cho nên, cá nhân tôi cho rằng đây có thể là cách Formosa Hà Tĩnh đã lấy làm cơ sở để đề nghị với chính phủ Việt Nam con số bồi thường là 500 triệu đô la Mỹ. Họ có thể mưu toan rằng, bằng cách chấp nhận bồi thường để chính thức đi vào hoạt động, họ sẽ thu lại con số 500 triệu đô đã mất bằng cách gian lận xả thải trong những năm tiếp theo, đúng như cái cách họ vừa làm. Với thời hạn đầu tư 70 năm, bỏ đi năm đầu tiên, Formosa Hà Tĩnh còn đúng một con số hấp dẫn là 69 năm để "sắp xếp". Làm một phép tính đơn giản, 69 x 529 triệu đô thì món lợi tối đa mà họ có thể thu được bằng cách gian lận xả thải sẽ là 36.5 tỷ đô la Mỹ. (hay tối đa 73 tỷ, hoặc 109.5 tỷ đô la Mỹ cho công suất lần lượt gấp đôi, gấp ba hiện thời.)
Họ có thể kiếm được món tiền khổng lồ như vậy không? Có thể lắm, nếu người dân Việt Nam chấp nhận số tiền 500 triệu đô la bồi thường kia! Bởi vì khi đó, hàng triệu ngư dân, thương nhân, hay tất cả những ai có nghề nghiệp liên quan tới biển miền Trung đều phải bỏ nghề. Biển miền Trung sẽ chính thức trở thành biển chết vĩnh viễn, và sẽ không còn ai biết tới để tố cáo tội ác hủy diệt môi trường giống như vừa rồi họ đã tố cáo đích danh nhà máy thép Formosa Hà Tĩnh.
KẾT PHẦN 2.
Cá nhân tôi, với tư cách là một người dân Việt, thì tôi không chấp nhận Formosa Hà Tĩnh bồi thường theo cái cách nó đang diễn ra, dù với bất cứ giá tiền nào.
Tôi tha thiết kêu gọi những người công dân Việt Nam có trách nhiệm và đạo đức, dù quý vị đang ở đâu, dù quý vị đang làm gì trong khu vực tư hay trong các cơ quan nhà nước, hãy lên tiếng và hành động, không bao giờ chấp nhận để Formosa Hà Tĩnh dắt mũi chúng ta! Chúng ta không được quyền bán tương lai của con cháu chúng ta, với bất cứ giá nào!
(còn tiếp.)
04/07/2016.
Bài viết của Trần Kiên.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét